Jak zostać szkoleniowcem? Zarobki, kwalifikacje i kluczowe umiejętności

Spis treści:

1. Wstęp
   • Znaczenie i rozwój zawodu szkoleniowca
   • Krótki przegląd tematu i cel artykułu
2. Rola i znaczenie szkoleniowców w edukacji dorosłych
   • Definicja szkoleniowca (z przypisem do źródła)
   • Różnica między szkoleniowcem a tradycyjnym nauczycielem
3. Ścieżka kariery szkoleniowca
   • Edukacyjne i zawodowe tło wymagane do zostania szkoleniowcem
   • Przykłady ścieżek kariery (z case study)
4. Ile zarabia szkoleniowiec?
   • Statystyki i analiza zarobków szkoleniowców w Polsce i na świecie (z przypisami do źródeł)
   • Czynniki wpływające na zarobki (doświadczenie, specjalizacja, lokalizacja)
5. Ile kosztuje godzina pracy szkoleniowca?
   • Analiza stawek godzinowych dla różnych typów szkoleń
   • Wpływ doświadczenia i specjalizacji na stawki godzinowe
6. Kwalifikacje i certyfikaty dla szkoleniowców
   • Przegląd popularnych certyfikatów i kursów (z linkami i przypisami)
   • Jak zdobyć certyfikat szkoleniowy?
7. Instytucje i organizacje wystawiające certyfikaty
   • Kto może wystawić certyfikat ze szkolenia?
   • Różnice między certyfikatami krajowymi i międzynarodowymi
8. Kluczowe umiejętności i cechy dobrego szkoleniowca
   • Umiejętności interpersonalne i prezentacyjne
   • Znaczenie empatii i umiejętności adaptacji
9. Podsumowanie

1. Jak zostać szkoleniowcem? Wstęp

Współczesny rynek pracy wymaga ciągłej adaptacji i rozwijania nowych umiejętności, co podkreśla znaczenie i rozwój zawodu szkoleniowca. Szkoleniowcy odgrywają kluczową rolę w edukacji dorosłych, pomagając im nadążać za zmieniającym się środowiskiem pracy. W różnych krajach rola ta nabiera szczególnego znaczenia, na przykład w Stanach Zjednoczonych, gdzie według danych z Bureau of Labor Statistics, zapotrzebowanie na szkoleniowców rośnie szybciej niż średnia dla wszystkich zawodów. Można powiedzieć, że kwoty netto pomiędzy 5000,00 a 12.000,00 złotych w Polsce to przedział wynagrodzeń dla trenerów. Jednak w branży w której dobry trener zarabia 8000-10000 netto za 1 dzień szkoleniowy górne poziomy wynagrodzeń pozostają tajemnicą handlową. Przy zamówieniach przedział 2000 – 12000,00 za dwudniowe szkolenie to normalne dolne stawki. Z kolei stawki za sesję facylitacji, np. cyklu 6 spotkań do minimum 6000,00-12000,00 złotych.

2. Rola i znaczenie szkoleniowców w edukacji dorosłych 

Dla porównania, w Niemczech, według Federalnego Instytutu Rozwoju Zawodowego (BIBB), szkoleniowcy często koncentrują się na szkoleniach zawodowych, które są integralną częścią systemu edukacyjnego kraju. W Japonii, według danych z Ministry of Health, Labour and Welfare, szkoleniowcy odgrywają kluczową rolę w rozwoju umiejętności zawodowych pracowników, co jest ważnym elementem kultury pracy w tym kraju.

3. Ścieżka kariery szkoleniowca (jak zostać szkoleniowcem, szkoły trenerów i szkoły facylitacji)

Większość karier szkoleniowców bazuje na rozwoju zawodowym w zakresie tematu szkolenia oraz w zakresie dydaktyki i pracy z grupami. O ile ekspert z konkretnej dziedziny, np. marketingu może być szkoleniowcem, o tyle wymagana jest od niego wiedza oraz umiejętności dydaktyczne dzięki, którym dokonuje jej transmisji na uczestników i grupę.

Oprócz klasycznych ścieżek kariery jak kursy trenerskie i facylitacji, szkoły trenerów, akademie trenerów, istnieją innowacyjne metody rozwoju zawodowego szkoleniowców. Na przykład, w Wielkiej Brytanii, według danych z Chartered Institute of Personnel and Development (CIPD), coraz popularniejsze stają się programy mentoringowe dla szkoleniowców, które oferują indywidualne wsparcie i rozwój umiejętności – analogiczny kurs MASTERCLASS oferuje ITFF na platformie Trainers.org.

Aby zostać szkoleniowcem, zwykle wymagane jest odpowiednie wykształcenie i doświadczenie zawodowe. W pierwszej kolejności szkoleniowcy oceniani są w temacie swojej dziedziny. Przykładowy trener z zakresu marketingu musi przekonać uczestników, że naprawdę może być autorytetem w swojej dziedzinie i warto do niego przyjść, aby zdobyć wiedzę i umiejętności. Często szkoleniowcy zaczynają jako eksperci w swojej dziedzinie, by później przenieść się do roli nauczycieli, trenerów i mentorów. Ważne jest ciągłe dokształcanie się oraz zdobywanie nowych umiejętności. NA platformie trainers.org dostępny jest kurs trenerski 1 stopnia, który warsztatowo wprowadza w temat.
Dużo zależy od tego z jakich tematów szkoleniowych jesteś gotowy szkolić i w jakich się pewnie czujesz. Drugim czynnikiem to proporcja pomiędzy szkoleniami miękkimi i szkoleniami twardymi.

Najbardziej popularne modele szkoleniowców to:

1. Szkoleniowiec tworzący jednoosobową firmę szkoleniową po pracy na etatach w 1 dziedzinie
2. Szkoleniowiec pracujący na etat w korporacji, biznesie jako trener wewętrzny
3. Coach/doradca/psycholog, który uzupełnia swoje kanały sprzedaży i marketingu szkoleniami i tworzy firmę szkoleniową lub usługi edukacyne w obrębie działań, jako rozszerzenie bieżącego zakresu
4. Kilkuosobowy zespół tworzy firmę szkoleniową z założeniem większego działania razem
5. Szkoleniowiec tworzy jednoosobową firmę szkoleniową z otwartością i założeniem na przedstawienie innych trenerów i sprzedaż ich usług w celu wzmocnienia sprzedaży

4. Ile zarabia szkoleniowiec?

Zarobki szkoleniowców mogą znacznie się różnić w zależności od wielu czynników, takich jak lokalizacja, specjalizacja, doświadczenie oraz typ i poziom szkoleń. W Polsce średnie zarobki wahają się od 230 – 575 wynagrodzenia brutto za godzinę pracy, według Wykazu i Wytycznych Dotyczących kosztów referencyjnych. Dotyczy to jednak sugerowanych stawek wynagrodzenia w B2G, business to government, przy części zamówień. Zarówno w B2G stawki te mogą być wyższe, m.in. w kontekście projektów i uwzględnienia całości zakresu pracy, jak i niższe np. w kontekście zatrudnienia trenera na etat.

Stawki w innych sektorach B2B, B2C oraz stawki trenerów na etat są zależne przede wszystkim od samego tematu szkoleń i sektora, grupy docelowej i klientów. Jak zostać trenerem to jeden aspekt, jak zarobić i pozyskać zlecenia lub otrzymać etat to temat wymagający szczegółowości i bardziej rozbudowany. Rozwiniemy ten temat w przyszłych artykułach.

5. Ile kosztuje godzina pracy szkoleniowca

W Polsce 230-575 złotych wynagrodzenia brutto za godzinę to stawka referencyjna przy zleceniach wykładów dydaktycznych w zamówieniach rządowych.

Stawki w zleceniach samorządowych są również zależne od jednostki budżetującej oraz tematu. Przedział od 20 do 450 złotych jest realnym przedziałem, gdzie nisko dofinansowane szkolenia i warsztaty są niżej płatne.
Najniższa stawka wynagrodzenia za którą pracowałem dla Miasta to 5 złotych, potraktowałem to jak pracę pro bono, warsztaty dla dzieci z trudnego środowiska, gdyż koszt biletu komunikacją miejską w obie strony przekraczał kwotę wynagrodzenia.

Stawki za godzinę pracy szkoleniowca na zlecenie innych firm szkoleniowych to od 150 do 450 złotych za godzinę, z zastrzeżeniem, że trenerzy eksperci z dobrą marką osobistą są w stanie negocjować lepsze stawki.

Trenerzy, którzy są najbardziej wytrwali i konsekwentni przekraczają jednak próg 1000,00 złotych za godzinę, ale wynika to z faktu, że o ile np. samo szkolenie trwa 8 godzin, to proces przygotowania, rozmowy z klientem nie jest tu uwzględniony.

6. Kwalifikacje i certyfikaty dla szkoleniowców

Posiadanie odpowiednich kwalifikacji i certyfikatów jest często kluczowe dla sukcesu w tej roli. Popularne certyfikaty, które warto zdobyć w kontekście trenerskim to:

Kurs Trenerski, Szkoła Trenerów – jako główny zakres.
Kurs Facylitacji, Moderacji itp. – jako uzupełnienie kompetencji i usług.
Szkolenia dydaktyczne, elearning, instructional design, w tym konkretne obsługi oprogramowania np. z Adobe Articulate i równorzędne, Canva – w zależności od specyfiki szkoleń świetne wybory merytoryczne.
Trening interpersonalny (nie jest potrzebne zaświadczenie i certyfikat, jednak możesz zostać zapytany/a o to, czy uczestniczyłeś/aś w treningu) – rekomendowany dla każdej osoby pracującej z grupami .
Szkolenia z zakresu budowania marki, sprzedaży, marketingu w sieci.
Warsztaty z wystąpień publicznych i emisji głosu.

7. Jak zostać szkoleniowcem – Moment, gdy Ty również wystawiasz certyfikaty

Certyfikaty mogą być wystawiane przez różne instytucje, zarówno krajowe, jak i międzynarodowe. Jeśli tylko zarejestrujesz działalność gospodarczą i stworzysz firmę szkoleniową możesz jako przedsiębiorca wystawiać certyfikaty oraz zaświadczenia. Z perspektywy rynku dobrą praktyką jest wpis do Rejestru Instytucji Szkoleniowych (RIS). Niezależnie od tego ważna w zakresie certyfikacji i zaświadczeń jest sama marka firmy i organizacji, zasoby kadrowe i staż działania oraz klienci, których szkolisz.

Wynika to z tego, że rynek szkoleniowy jest otwarty i jest bardzo duża różnorodność tematyczna, zatem przy tak wielu tematach szkoleniowych, a mówimy o całym rynku kompetenecji biznesowych i osobistych, organizacje i firmy, które szkolą więcej i dłużej naturalnie budują przewagę nad innymi.

Nie ma to niestety zastosowania względem np. masowych zaświadczeń. Wystawiane za niskie kwoty kilkunastu złotych tj. jako opłata za napisanie testu. Rynek, czyli zachowania konsumentów, w perspektywie czasu reguluje to i pokazuje, czy takich firm jest coraz mniej.Im dłużej pracuję z grupami, tym … tym bardziej dostrzegam to, że dla rynku równie ważne są same programy szkoleń i sylwetki prowadzących, a certyfikaty to bardziej potwierdzenie tego, że uczestniczyło się w szkoleniu, bądź kursie. Z perspektywy certyfikatów i zaświadczeń warto zachować umiar i nie popadać w skrajności.

Ważne jest to, kto finalnie przegląda i czyta informacje o certyfikacie. Gdy wykorzystujemy certyfikaty i zaświadczenia w komunikacji z działami HR, klientami, potencjalnymi klientami, bądźmy z nich dumni. Ponadto wybierajmy marki, które są dla nas i dla innych wiarygodne. Tak samo też kształtuj swoją strategię certyfikatów.

8. Kluczowe umiejętności i cechy dobrego szkoleniowca

Oprócz wiedzy merytorycznej, szkoleniowiec powinien posiadać umiejętności interpersonalne i biznesowe. Takie jak zdolność do prezentacji, empatia, umiejętność słuchania oraz umiejętność sprzedaży szkoleń, niezbędna na codzień.

Jeśli miałbym jednak wskazać na 2 konkretne talenty dobrych szkoleniowców to wskazałbym na:

1. Skuteczność. Uczestnicy i klienci chcą przejść od punktu A do punktu B. Dobry szkoleniowiec przewozi klientów do punktu B, za każdym razem i patrzy krytycznie na siebie. M.in., aby nie być zauroczonym samym sobą.
2. Sprzedaż. Dobry trener/trenerka, gdy tylko sprzeda swoje szkolenie pierwszy raz potrafi znaleźć wzorzec. Szukać i analizować skalowanie i sprzedaż, tak aby się powtarzała kolejne razy.
3. Wyzwania i możliwości rozwoju w zawodzie szkoleniowca

Zawód ten może przynosić wiele wyzwań, takich jak konieczność ciągłego aktualizowania wiedzy. Również adaptacji do zmieniających się technologii i potrzeb rynku, a także radzenie sobie ze stresem i presją.

Żartując można spokojnie powiedzieć, że rynek szkoleniowy przeżył  już koronawirusa, zna skrajności. COVID-19 to był właśnie taki przykład radzenia sobie ze stresem i presją czynników zewnętrznych.

Największą możliwością jest jednak wielkość regionu i kraju w którym żyjemy. Są możliwości. Sytuacja byłaby bardziej problematyczna, gdybyśmy żyli w kraju wielkości Estonii.

9. Jak zostać szkoleniowcem? Podsumowanie

Pisanie o rynku szkoleniowym to jak odpowiadanie na pytanie „Jak wygląda sztuka w teatrze”. Na początku jest ciemno. Z kolei później robi się naprawdę ciekawie, w czasie przerw pomiędzy aktami jest czas na networking. Z kolei wybór autora, reżysera i aktorów wpływa na Nasze doświadczenie. 

Na szczęście wejście na rynek nawet testowo nie wymaga takiego sprzętu jak koparka.  Relatywnie wysokie zarobki pozwalają na pokrycie kosztów kursów, komputera, teczki z markerami i post-it’ami i dobrej drukarki.

Również często niektóre osoby chciały być trenerami i szkoleniowcami np. w 2021. Ale finalnie wejdą na rynek np. w 2024 gdy pojawi się „właściwy moment”, np. 1 duże zlecenie powyżej 80 tysięcy złotych.

Dlatego dodatkowe 3 lata pracy nad domeną szkolenia mają znaczenie.

Jeśli chcesz posłuchać trenerów rozmawiających o różnych aspektach pracy szkoleniowców wejdź na kanał Youtube. Znajdziesz tam m.in. rozmowy z różnymi trenerami.

Z kolei, jeśli tylko chcesz poznać informacje na temat zespołu prowadzącego kursy facylitacji i kursy trenerskie w ramach Akademii Trenerów ITFF -> wejdź TUTAJ.

Jeśli masz swoje przemyślenia i chcesz się nimi podzielić, daj znać w komentarzu lub napisz do mnie.
Autor: Mateusz Stasiak, szkoleniowiec, CEO w ITFF. 

10. Trener i trenerka w raportach o wynagrodzeniach

Pamiętaj, aby w raportach rozróżniać stanowisko Specjalisty ds. szkoleń od Trenerów i Trenerek. Najczęściej są to stanowiska, w których osoby pracujące odpowiedzialne są za kwestie techniczne. W tym organizację i przygotowanie szkoleń, w tym sali konferencyjnej, zakup kateringu, organizację i komunikację z uczestnikami, druk materiałów.
Gdy przygotowując ten artykuł znalazłem informację w jednym z wiodących agregatorów wynagrodzeń, że trenerzy zarabiają od 3000 do 9000 brutto. Musiałem się zatrzymać i zobaczyć, że jednak nie chodzi o trenerów, a specjalistów ds. szkoleń.
W jednym momencie kariery, gdy robiłem projekty szkoleniowe z największej liczby zagadnień zlecałem szkolenia ponad 80 trenerom i trenerkom z całej Polski. Stawki 1000,00 netto za dzień to rzadkość, przekraczają bardzo szybko 4000,00 za dzień.  Stąd stawki w okolicy 4000-6000 brutto za dzień to norma. Etatowi trenerzy zarabiają wysokie wynagrodzenie, gdyż mogą poprowadzić 14-15 dni w miesiącu. Stawki pokazywane przez platformy z wynagrodzeniami mijają się z rzeczywistością. Trenerzy w HR i sprzedaży to najczęściej doświadczeni pracownicy i zarabiają więcej od osób, które szkolą.
Rynek jest duży i skomplikowany, więc pewnie w tematach pomocowych i NGO stawki są inne, np. gdy mówimy o osobach prowadzących warsztaty dla dzieciaków zagrożonych wykluczeniem społecznym. Tam mogą być spotykane niższe stawki, gdyż grantodawcy i Ośrodki Pomocy Społecznej słabiej finansują szkolenia w tym segmencie. Tam jednak cały segment jest niedofinansowany, w tym wynagrodzenia na innych pozycjach.
Finalnie następuje korelacja sektora i grupy docelowej z wysokością wynagrodzenia trenera.